Yabancı Yatırımcıların İstisnai Olarak Türk Vatandaşlığı Kazanmalarına İlişkin Değişiklik

Published On - Şubat, 2022

Adv. Batuhan Serdaroğlu

Bu bilgi notu; 6 Ocak 2022 tarih ve 31711 sayılı sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Vatandaşlığı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te (“Değişiklik”) yapılan yeni yasal düzenlemeye istinaden hazırlanmıştır.

Yeni düzenleme uyarınca;

  • En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştiren ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca adına uygunluk belgesi düzenlenen; veya
  • En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı satın alıp tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyduran ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca adına uygunluk belgesi düzenlenen veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarını peşin olarak yatıran ve tapu kayıtlarına üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilen, veya
  • En az 50 kişilik istihdam oluşturan ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca adına uygunluk belgesi düzenlenen; veya
  • En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen; veya
  • En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında devlet borçlanma araçlarını satın alıp üç yıl tutacağına dair taahhütte bulunan ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca adına uygunluk belgesi düzenlenen; veya
  • En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını satın alıp üç yıl tutacağına dair taahhütte bulunan ve Sermaye Piyasası Kurulunca adına uygunluk belgesi düzenlenen;

yabancı yatırımcılar, Türk vatandaşlığı kazanabilir.

Düzenleme uyarınca, yukarıda belirtilen döviz tutarları, işlem öncesinde Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankaya ve bu banka tarafından da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (“TCMB”) satılacaktır. Gerçekleştirilecek satış sonucunda elde edilen Türk Lirası tutarlar, 3 yıl süreyle, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Türk Lirası mevduatta, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ise Türk Lirası cinsinden devlet borçlanma araçlarında tutulacaktır.

Yukarıdaki konuya ilişkin uygulama ve esaslar 21.01.2022 tarihinde yayımlanan TCMB’nın Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı ile düzenlenmektedir.

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Yabancı İşler Daire Başkanlığı’nın 21.01.2022 tarihli ve 2022/1 sayılı Genelgesi’nde (“Genelge”) ise, yabancıların taşınmaz edinimi yoluyla yapacağı işlemlere ilişkin düzenlemeler detaylandırılmıştır. Buna göre;

Döviz Alım Belgesi

Genelge uyarınca, yabancı gerçek kişilerin, taşınmaz alım ediniminden önce, satış bedelinin, taşınmazın alıcısı, satıcısı, bunların vekilleri ya da temsilcileri tarafından USD ya da karşılığı döviz tutarı cinsinden TCMB’ye satılmak üzere bir bankaya satılması ve banka tarafından düzenlenecek Döviz Alım Belgesi’nin, satış işlemi öncesinde ilgili Tapu Müdürlüğü’ne sunulması gerekmektedir. Taşınmaz edinimi suretiyle vatandaşlık edinimi ile ilgili olarak ayrıca alıcıdan satıcıya gerçekleştirilen havaleye ilişkin banka dekontunun da ibrazı zorunludur.

Döviz Alım Belgesi’nde gösterilen döviz karşılığı bedelin, tapu senedinde ve taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde harca esas değer olarak yansıtılması esastır. Bu sebeple, esas döviz satış tutarı içinde, taşınmaz satış sözleşmesi veya satış vaadi sözleşme bedeli harici bir ödeme kaleminin (komisyon, masraf, harç vb.) yer almaması gerekmektedir.

Döviz Alım Belgesi’nde, (i) adına döviz bozdurulan kişinin adı soyadı, pasaport numarası ya da yabancı kimlik numarası, (ii) alışı yapılan dövizin USD karşılığı ve (iii) bu işlemin Sermaye Hareketleri Genelgesi’nin 13 maddesi kapsamında gerçekleştirildiğini belirten bir ifade bulunmalıdır.

Harca Esas Tutarın Belirlenmesi

Yabancı gerçek kişilerin, USD ya da diğer döviz cinsinden düzenlenmiş satış vaadi işlemlerinde Döviz Alım Belgesi’nde gösterilen Türk Lirası değeri harca esas alınacaktır.

Bu uygulama 24 Ocak 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup bu tarihten sonra yabancı kişilerce vatandaşlık edinimi amacıyla taşınmaz edinimlerinde döviz alım belgesi ibrazı zorunlu hale gelmiştir. Bu düzenleme ile, tapu müdürlüğünde düzenlenecek olan resmi senet veya noterde düzenlenecek satış vaadi sözleşmelerinin değerine ilişkin ayrıca herhangi bir kur hesabı yapılmayacak, değer tespitinde Döviz Alım Belgesi esas alınacaktır.